Urny wypełnione ziemią z obozów Mauthausen Gusen, Ravensbrück, Sachsenhausen, Flosenburg , symbolizującą prochy ofiar hitlerowskiego reżimu, przywiozą do Zgorzelca młodzi niemieccy antyfaszyści z Berlina, Kassel, Hamburga i Bielefeld. Po uroczystym złożeniu ich pod Pomnikiem Ofiar uczestnicy zasadzą nad nimi krzewy róż.
Pomnik Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych powstał z inicjatywy zmarłego w lipcu 2008 r. Stanisława Hanza, prezesa Zgorzeleckiego Koła Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Jego fundatorami były m.in. Miasto Zgorzelec, Kopalnia Granitu w Kostrzy, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie, Bildunkswerk Kassel.
Forma pomnika, mur z granitowych kamieni, symbolizuje zapamiętaną przez Stanisława Hanza „ścianę śmierci” w obozie Auschwitz, którego więźniem był przez wiele lat. To także wymowny symbol surowego losu więźniów i przypomnienie obowiązku trwania na straży prawdy historycznej o tamtych czasach. Podczas uroczystości odsłonięcia w dniu 3 listopada 2006 r. pod Pomnikiem Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych zamurowano urny z ziemią pochodzącą z sześciu byłych nazistowskich obozów koncentracyjnych. Upamiętniono w ten sposób ofiary obozów koncentracyjnych w Auschwitz, Bełżcu, Dachau, Sobiborze, Treblince i na Majdanku. W sobotę dołączą do nich urny wypełnione ziemią z kolejnych 4 miejsc kaźni.
Spośród 117 byłych więźniów hitlerowskich, którzy po wojnie osiedlili się w Zgorzelcu i okolicach, żyje jeszcze 16 osób. W większości są to osoby ponad 80-letnie, często schorowane. To ważne, aby czuli, że pamięć o ofiarach hitlerowskiego reżimu, o nich samych i ich towarzyszach, jest wciąż żywa.
